Otizm Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Otizm veya otizm spektrum bozukluğu (ASD – autism spectrum disorders), sosyal beceriler, tekrarlayan davranışlar, konuşma ve sözsüz iletişim ile ilgili zorluklarla karakterize edilen çok çeşitli koşulları ifade eder. Hastalık Kontrol Merkezlerine göre, bugün Amerika Birleşik Devletleri’ndeki (ABD) 44 çocuktan 1’ini etkilerken, Türkiye’de her 59 çocuktan 1’i otizm riskini taşıyor.

Tek bir otizm türü yoktur, çoğu genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan etkilenen birçok alt tipe sahiptir. Bir spektrum bozukluğu olduğundan, otizmi olan her insanın kendine özgü güçlü yönleri ve zorlukları vardır. Otistik kişilerin öğrenme, düşünme ve problem çözme yolları, yüksek vasıflıdan ciddi şekilde zorlananlara kadar değişebilir. ASD’li bazı insanlar günlük yaşamlarında önemli bir desteğe ihtiyaç duyabilirken, diğerleri daha az desteğe ihtiyaç duyabilir ve bazı durumlarda tamamen bağımsız yaşayabilir.

Gelişimini çeşitli faktörler etkileyebilir ve genellikle duyusal hassasiyetler ve gastrointestinal (GI) bozukluklar, nöbetler veya uyku bozuklukları gibi tıbbi sorunların yanı sıra anksiyete, depresyon ve dikkat sorunları gibi zihinsel sağlık sorunları eşlik eder.

Belirtileri

Otizm belirtileri genellikle 2 veya 3 yaşına kadar ortaya çıkar. Bazı ilişkili gelişim gecikmeleri daha erken ortaya çıkabilir ve çoğu zaman 18 ay kadar erken teşhis edilebilir. Araştırmalar, erken müdahalenin otistik insanlar için yaşamın ilerleyen dönemlerinde olumlu sonuçlara yol açtığını göstermektedir.

* 2013 yılında, Amerikan Psikiyatri Birliği, dört farklı otizm tanısını, otizm spektrum bozukluğunun (ASD) bir şemsiye tanısında birleştirdi . Otistik bozukluk, çocukluk çağı dezintegratif bozukluğu, yaygın gelişimsel bozukluk – başka türlü belirtilmemiş (PDD-NOS) ve Asperger sendromunu içeriyordu.

Yukarıdaki veriler autism speaks isimli sayfadan tercüme edilmiştir.

Şüphesi Nasıl Başlar?

Otistik çocuklar genellikle 2 yaşından önce bazı normal faaliyetlerini gerçekleştirmede gecikir. Aşağıdaki durumları bebeğinizde gözlemlediyseniz doktora başvurmanızı tavsiye ederiz;

• 6 aya kadarlık dönemde bebeğiniz size gülümsemeyle veya mutlu bir ifadeyle yanıt vermiyorsa
• 9 aya kadar olan dönemde ses ve mimik kullanımında geriyse
• 14 aya kadar olan dönemde işaret etme veya el sallama gibi – davranışları gerçekleştiremiyorsa
• 16 aya kadar hiç konuşmadı ise
• 18 aya kadar “hayal ürünü” olabilecek oyunlara katılım göstermiyorsa
• 24 aya kadar iki kelimelik cümleleri söylemiyorsa

Tedavisi Nedir?

Kesin bir tedavisi olmayan Otizm spektrum bozukluğunda herkese de aynı tedavinin uygulanmayacağına dikkat çekilir. Tedavisinde amaç, semptomları azaltmak ve gelişime destek sağlamaktır. Böylelikle kişi kendi işlerini görme yeteneğini en üst seviyeye taşıyabilir ve becerilerini geliştirebilir. 

Tedavi seçenekleri şu şekilde olabilir;

• Davranış ve iletişim terapileri. 
• Eğitim terapileri.
• Aile terapileri.
• Diğer tedaviler. 
• İlaçlar. (Hiçbir ilaç hastalığın temel belirtilerini iyileştirmede katkı sağlamaz. Fakat belirli ilaçlar semptomları kontrol etmeye yardımcı olabilir.)

Katkı Sağlayacak Alternatif Tıp Tedavileri

Kesin bir tedavisi olmayan Otistik bireylerin ebeveynleri alternatif tıp tedavileri ile çocuklarının gelişimini desteklemek istiyor. Potansiyel olarak bazen tehlikeli olabilecek olan alternatif tedaviler, otistik bireylerin davranışlarını da olumsuz etkileyebilir. Doktorunuza danışmadan bu alternatif tedavileri denemeyiniz.

Alternatif tedavi olarak yaratıcı terapileri deneyebilirsiniz. Sanatsal alanda çocuğunun gelişimini desteklemek isteyen aileler bu yöntemi seçebilir. 

Duyusal temelli terapiler ile terapistler aracılığı ile duyuları harekete geçirmek için fırçalar, sıkmalı oyuncaklar, trambolinler ve diğer malzemeleri kullanır. Araştırmalara göre söz konusu tedavinin herhangi bir etkisi kanıtlanmasa da, diğer tedavilerle birlikte kullanıldıklarında bazı fayda verebileceği düşünülüyor. 

Yeterli bir iyileştirici yöntem olduğu kanıtlanmayan bir diğer alternatif tedavi ise “masaj”. Rahatlatıcı bir yöntem olan masajın yanı sıra evcil hayvan veya at terapisi de tercih edilebilecek yöntemler arasında yer alıyor. Ancak semptomlar üzerindeki etkisi araştırılmalıdır. 

Para Kazandıran Uygulamalar (TL/Dolar) – 2022 En Çok Para Kazandıran Uygulamalar Neler?